Nội hàm và ngoại diện

Nội hàm của thuật ngữ này dùng để chỉ "mã di truyền" (genetic code) gồm ba vật thể cùng loại (triplet); ngoại diện của thuật ngữ chỉ "3 vật thể cùng loại" ở đây là 3 nuclêôtit (nucleotide) có chứa thông tin di truyền.[3]

Ví dụ

Hai người nọ muốn viết thư bí mật, quy ước với nhau: chữ A là số 001, chữ B là số 002, chữ C là số 003 v.v. Người ta nói: chữ A được mã hóa bởi số 001, chữ B là số 002 v.v. Vậy:

• Đây là loại mật mã bằng số, mỗi đơn vị mã (codon) gồm 3 chữ số nên gọi là mã bộ ba (triplet).
• Nếu muốn viết từ “CA”, cần chuyển thành số “003 001”, thì đấy là mã hóa (encode).
• Muốn đọc thư, người nhận tra từ điển, chuyển mỗi đơn vị mã thành một chữ, nghĩa là giải mã (decode), nhờ đó dãy số chuyển đổi thành từ hiểu được - đó là dịch mã (translation).[9]

Các loại bộ ba

Trong quá trình nghiên cứu Sinh học phân tử ở bậc phổ thông, nên phân biệt (dù không bắt buộc) các khái niệm: mã gốc, mã có nghĩa, mã phiên và đối mã.

• Mã gốc là mã di truyền trên mạch gen được dùng làm khuôn để tổng hợp ra mARN.[6] Mạch này trong di truyền học phân tử gọi là mạch đối nghĩa (antisense strand),[10] nên còn có thể nói mã gốc là mã đối nghĩa.
• Mã có nghĩa là bộ ba trên mạch gen bổ sung với mạch mã gốc.[10] Mã này mang thông tin về axit amin, nhưng lại không phải là khuôn tổng hợp mARN.
• Mã phiên là mã của mARN, phân bố trên chuỗi mARN (ARN thông tin).
• Đối mã là bộ ba của tARN dùng để khớp với mã phiên của mARN tương ứng, từ đó tARN giải mã thành axit amin mà tạo nên bản dịch (chuỗi pô-li pep-tit). (Xem sơ đồ cụ thể hóa quan hệ ADN→mARN→Prô-tê-in).
• Codon và triplet là hai khái niệm ở Sinh học phân tử có nội hàm như nhau, trong đó "codon" là một đơn vị mã , còn "triplet" là một tập hợp ba vật thể giống nhau (như ba trẻ đồng sinh thì gọi là triplet). Tuy nhiên có tác giả lại quy ước: "côđon là bộ ba của ARN , còn triplet là bộ ba của ADN mã hoá".[6]